ΚΡΗΤΙΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΚΡΗΤΙΚΑ ΡΑΔΙΟΦΩΝΑ ΚΡΗΤΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΚΡΗΤΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΒΟΛΤΑ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

Τα κάλαντα του Λαζάρου στην Κρήτη

Η Εκκλησία μας εορτάζει την ανάσταση του Λαζάρου ως γεγονός μεγάλης σημασίας, επειδή αποτελεί τον προάγγελο της «κοινής Αναστάσεως», όπως ψάλλομε στο τροπάριο της ημέρας: «Τὴν κοινήν ἀνάστασιν πρὸ τοῦ σοῦ πάθους πιστούμενος ἤγειρας τὸν Λάζαρον, Χριστέ ὁ Θεός».

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Λάζαρος τοποθετείται στο κατώφλι της Μεγάλης Εβδομάδας αναστημένος, ως προάγγελος της νίκης του Χριστού επί του θανάτου. Γι’ αυτό και ο λαός μας έχει συνθέσει τα Κάλαντα του Λαζάρου, ένα χαρούμενο στιχούργημα που αναφέρεται στην ανάσταση του Λαζάρου και εξιστορεί συγχρόνως και την κατάσταση που συνάντησε ο Λάζαρος στον Άδη, χωρίς να μας δίδει συγκεκριμένες πληροφορίες, αλλά να μας περιγράφει γενικά πως «είδε φόβους, είδε τρόμους, είδε βάσανα και πόνους»!

Στην Κρήτη, τα κάλαντα συνοδεύονταν πάντα από ένα ξύλινο ή καλαμένιο σταυρό που είχε στολιστεί με λουλούδια από τις γλάστρες των σπιτιών μας κι αγριολούλουδα, κυρίως μαχαιρίδες. Ένα παιδί κρατούσε τον σταυρό και τα υπόλοιπα τραγουδούσαν τα κάλαντα, ενώ σ’ ένα καλάθι συνήθιζαν να μαζεύουν αυγά ή κρατούσαν ένα δοχείο για να τους δίδουν λίγο λάδι. Σήμερα βέβαια οι άνθρωποι δίνουν στα παιδιά χρήματα ή άλλα τινά για το καλό.

Σήμερον έρχεται ο Χριστός, ο επουράνιος Θεός,
εν τη πόλει Βηθανία. Μάρθα κλαίει και η Μαρία
Λάζαρο τον αδερφό τους, τον γλυκό και καρδιακό τους.
Τον μοιρολογούν και λέουν, τον μοιρολογούν και κλαίουν
τρεις ημέρες τον θρηνούσαν και τον εμοιρολογούσαν.
Την ημέρα την τετάρτη κίνησε ο Χριστός για να `ρτει
και εβγήκεν η Μαρία έξω από τη Βιθανία
και εμπρός του γόνυ κλει και τους πόδας του φιλεί.

– Αν εδώ ήσουν, Χριστέ μου, δεν θ` απέθνησκε ο αδελφός μου
Πλην! Και τώρα ‘γω πιστεύω και καλότατα ηξεύρω
ότι δύνασ’ αν θελήσεις και νεκρούς να αναστήσεις.

– Τον τάφο να μου δείξετε και ‘γω τον ανασταίνω.
Τραπέζι να ‘τοιμάσετε και ‘γω θε να πηγαίνω.

Και παρευθύς επήγαν και τον τάφο του εδείξαν.
Επήγαν και του έδειξαν τον τάφο του Λαζάρου
Τους είπε και εκύλησαν τον λίθο, που ‘χε απάνου.

Τότε ο Χριστός δακρύζει και τον Άδη φοβερίζει:
– Άδη, Τάρταρε και Χάρο, Λάζαρο θα σου τον πάρω.
Δεύρο έξω Λάζαρέ μου φίλε και αγαπητέ μου.

Παρευθύς από τον Άδη ως εξαίσιο σημάδι
Λάζαρος απελυτρώθη, ανεστήθη και εσηκώθη,
Λάζαρος σαβανωμένος και με το κερί ζωσμένος.
Εκεί Μάρθα και Μαρία εκεί κι όλη Βηθανία.
Μαθητές και Αποστόλοι τότε ευρεθήκαν όλοι
Δόξα το Θεώ φωνάζουν και το Λάζαρο ξετάζουν

– Πες μας, Λάζαρε, τι είδες εις τον Άδη, όπου πήγες;
– Είδα φόβους, είδα ΄τρόμους, είδα βάσανα και πόνους.
Δώστε μου λίγο νεράκι, να ξεπλύνω το φαρμάκι
της καρδιάς, των χειλέων και μη με ρωτάτε πλέον.

−Του χρόνου πάλι να ’ρθομε
μ’ υγεία να σας βρούμε
στον οίκο σας χαρούμενοι
τον Λάζαρο να πούμε. Και καλή Λαμπρή!

Ανιστορούμεθα εκείνα τα παλιά παιδικά χρόνια, που τα ζούσαμε όμορφα με τις παραδόσεις των χωριών μας, τη χαρά της συντροφικότητος με τους συνομηλίκους μας και τη χαρά των δικών μας, που περίμεναν με χαρά τα φτωχικά φιλοδωρήματα των χωριανών και, προπαντός, ορισμένοι, αν φέρναμε το μουζουράκι γεμάτο λάδι!

ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ ΚΡΗΤΗ-ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΑΡΤΣΑΚΗΣ Επίσημο βίντεο © 2021
Μοιράσου το άρθρο