Αγκαραθιά ή Ασφάκα: Ο θάμνος με τα γεμάτα νέκταρ λουλούδια που το πίναμε μικροί

Η αγκαραθιά ή αγκάραθος ή αγκαραθέ ή ασφάκα είναι φυτό του γένους Φλωμίς. Το επιστημονικό της όνομα είναι Φλωμίς η αμαλλωτή (Phlomis lanata). Το φύλλωμά της μοιάζει με αυτό της φασκομηλιάς και το όνομά της μας έρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη κάρα (κεφαλή), το προθετικό “α” και την κατάληξη -θος έχουμε τον τύπο α-καρα-θος από τον οποίο προκύπτει η λέξη αγκάραθος.

Ιδιότητες

Ήταν ένα από τα φυτά που οι αρχαίοι Έλληνες αξιοποιούσαν για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες φτιάχνοντας παρασκευάσματα μαζί με άλλα φυτά. Το όνομα του, Φλωμίς, αναφέρθηκε από τον Διοσκουρίδη, το έργο του οποίου, «Περί Ύλης Ιατρικής», αποτελούσε επί 1500 και πλέον χρόνια την πιο έγκυρη πηγή για τη φαρμακευτική χρήση των φυτών. Όμως στη μεταγενέστερη παραδοσιακή ιατρική, σταμάτησε να χρησιμοποιείται θεραπευτικά. Λόγω ενός λεπτού πέπλου, σαν χνούδι, που καλύπτει το φύλλωμά της χρειάζεται προσοχή από τους αλεργικούς. Στο ιατρικό ιστορικό έχουν καταγραφεί περιστατικά κατά τα οποία όταν έμπαινε στο μάτι προκαλούσε πόνο, δακρύρροια και άλλα ενοχλήματα. Υπάρχει και σχετική παροιμία με αυτή την ιδιότητα της αγκαραθιάς:

Μικρή ‘ναι η αγκαραθιά, αλλά τα μάθια βγάνει…

Η σύγχρονη διατροφολογία, θεωρεί πως περιέχει μια αντιοξειδωτική ουσία, η οποία εμποδίζει την κυτταρική γήρανση και τονώνει το αναπνευστικό σύστημα.

Κατά την Ελληνική επανάσταση του 1821, χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή ενός είδους μπαρουτιού, για τις ανάγκες του αγώνα.

Ευδοκιμεί στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Τουρκία, την Αλβανία, την Κύπρο, σε περιοχές της πρώην Γιουγκοσλαβίας και σε άλλες περιοχές της λεκάνης της Μεσογείου. Φυτρώνει κυρίως σε βραχώδη ή πετρώδη εδάφη και φτάνει έως ενάμιση μέτρο μέγιστο ύψος. Ανθίζει ανάλογα την περιοχή από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο. Όταν ξεραθεί, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμη ύλη.

Αγκαραθιά ή Ασφάκα: Ο θάμνος με τα γεμάτα νέκταρ λουλούδια που το πίναμε μικροί

Το νέκταρ που πίναμε μικροί

Στις κορφές των κλαδιών του αναπτύσσονται τα λουλούδια του, που μοιάζουν με μικρές σωληνωτές κεφαλές και είναι γεμάτα νέκταρ. Τα παλιότερα χρόνια και σπανιότερα στα σύγχρονα, τα παιδιά της Κρήτης, έβγαιναν στα χωράφια, έβρισκαν την αγκαραθιά, έκοβαν τα λουλουδάκια της και έπιναν το νέκταρ τους. Λίγο σε ποσότητα, αλλά πεντανόστιμο. Λέγεται, μάλιστα, πως το αίμα καθαρίζει με το νέκταρ από τα λουλούδια της.

Μελισσοκομία

Οι μέλισσες δύσκολα, υπό φυσιολογικές συνθήκες, μπορούν να πάρουν το νέκταρ της. Μόνο στο τέλος της ανθοφορίας της, όταν πια τα άνθη αρχίσουν να μαραίνονται ή όταν βρέξει, και γεμίσει νερό ο χώρος γύρω από αυτά τότε, μπορούν οι μέλισσες να ρουφήξουν το περιεχόμενο τους. Όταν όμως αυτό συμβεί τότε παράγεται πολύ καλής ποιότητας μέλι, με ανοικτό κίτρινο χρώμα.

Διαινώνιση

Η διαιώνιση της αγκαραθιάς γίνεται με σπόρους που εμπεριέχονται στα λουλούδια της. Αυτή γίνεται με έναν έξυπνο τρόπο που έχει αναπτύξει το φυτό. Συγκεκριμένα, οι σπόροι υπάρχουν μέσα στο λουλούδι αλλά δεν απομακρύνονται για να φυτρώσουν νέα φυτά αν οι συνθήκες (θερμοκρασία και έδαφος) δεν είναι κατάλληλες, περιμένοντας αν χρειάζεται ακόμα το επόμενο φθινόπωρο!

Ασφάκα, κατά της κυτταρικής γήρανσης | Phlomis fruticosa

Ακολούθησε το Cretans στο Google News και στο Facebook

Free Movies
ΣΤΕΙΛΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΣΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΣΟΥ