Παραστάσεις Ανδρισμού στην Ορεινή Κρήτη

Φρόνιμοι και νοικοκυροί δε ζουν στον Ψηλορείτη
Οι κουζουλοί την κάμανε αθάνατη την Κρήτη.

Διάβασε παρόμοιες μαντινάδες

Σοβαρά διλήμματα ταυτότητας επιφέρει η ζωοκλοπή, συνταυτισμένη με τη «ληστεία» από τις κρατικές αρχές, αφομοιωμένη όμως από τους ορεσίβιους κτηνοτρόφους στο θρύλο της «κλεφτουριάς». Οι βοσκοί έχουν προ πολλού συνειδητοποιήσει τις πρακτικές και ρητορικές δυνατότητες που τους προσφέρει η αμφίσημη έννοια αυτού του θεσμού. Σε μια ζωή όπου κάθε κοινωνική σχέση ακόμα και μεταξύ πολίτη και κράτους είναι διαπραγματεύσιμη, η ζωοκλοπή λειτουργεί σαν πλούσιο είδος «συμβολικού κεφαλαίου».

Michael Herzfeld

κείμενο: Michael Herzfeld
Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Harvard

Η καλλιέργεια από τους βοσκούς της κοινωνικής αμφισημίας υπήρξε η ραχοκοκαλιά μιας εκτενέστερης μελέτης του συγγραφέα για την καθημερινή αναπαραγωγή της κοινωνικής ιδεολογίας του ανδρισμού σε κάποιο κρητικό χωριό. Κάθε «κλεψιά» προκαλεί ποικιλία ερμηνειών και, όπως συμβαίνει με την ποιητική έκφραση, έτσι και η έννοια όλων των πράξεων πηγάζει από τη συγχώνευση ερμηνειών και από τη μεταφορικότητα κάθε τέτοιας ενέργειας. Σε τέτοιου είδους «κοινωνική ποιητική» δεν ισχύει αποκλειστικά μία μόνο εξήγηση.

Στο παρόν άρθρο τονίζονται ιδιαίτερα οι οπτικές διαστάσεις αυτής της ποιητικής. Στις συνοδευτικές φωτογραφίες διαπιστώνεται εύκολα ο κεντρικός ρόλος της χειρονομίας, της γκριμάτσας, της επιδεικτικής κατανάλωσης, του σηκωμένου ποτηριού. Η καθημερινότητα είναι το κατεξοχήν πεδίο όπου αδιάκοπα και ποικιλόμορφα αναπαράγεται η κοινωνική ιδεολογία του ανδρισμού –στο καλαμπούρι, στο γλέντι, στο ποτό, στο χορό, θεαματική εκδήλωση που συνδυάζει χάρη και δύναμη, ισορροπία και τόλμη –τις αντιπαρατιθέμενες αρετές δηλαδή του ανδρισμού.
Μήπως όμως οι παραστάσεις του ανδρισμού στην καθημερινή συμπεριφορά, η έντονη επιδεικτικότητα, αποτελούν συνειδητή αντίσταση στην όλο και επιταχυνόμενη τυποποίηση της παράδοσης; Αντί για υποταγή, η στάση τους πρέπει να ερμηνευτεί ως ένα ακόμη δείγμα της εκπληκτικής τους προσαρμοστικότητάς στις απαιτήσεις της στιγμής. Δικαιολογημένα θα μιλούσαμε για μια ποιητική του τουρισμού.

Διαβάστε ολόκληρο το PDF

Πηγή: archaiologia.gr (πλήρες άρθρο)

Ακολούθησε το Cretans στο Google News και στο Facebook

ΣΤΕΙΛΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΣΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΣΟΥ