Μουσικό Οδοιπορικό στην Ανατολική Κρήτη, το 1976 με τη Δόμνα Σαμίου

Το «Μουσικό Οδοιπορικό με τη Δόμνα Σαμίου» ήταν μια σειρά εκπομπών που προβλήθηκαν στην ΕΡΤ το 1976-1977. Κάθε επεισόδιο ήταν αφιερωμένο στη μουσική και χορευτική παράδοση κάποιας διαφορετικής περιοχής της Ελλάδας.

Το επεισόδιο αυτό είναι αφιερωμένο στην περιοχή της Ανατολικής Κρήτης. Η Δόμνα Σαμίου αναφέρεται λεπτομερώς στην ιστορική, λαογραφική αλλά και μουσική παράδοση της περιοχής ενώ παράλληλα παρουσιάζονται τραγούδια και χοροί της περιοχής.

Η εκπομπή ξεκινά με παιδιά να τραγουδούν κάλαντα της Πρωτοχρονιάς.

Η Δόμνα Σαμίου συναντά τον κύριο Δερμιτζάκη, ο οποίος κάνει μαντινάδες λαογραφικού, ιστορικού, κοινωνικού και σατιρικού περιεχομένου. Επίσης κάνει και καθαρογλωσσίδια, τα οποία είναι σύνθετες δικές του λέξεις που δε υπάρχουν μέσα στο ελληνικό λεξιλόγιο. Απαγγέλει:

«Διαμαντοσμαραγδόπετρα και χρυσαγάλματό μου,
γλυκοπικροξινόγευτο και ζουμπουρλούδικό μου,
με μερακλοκουζούλανες σουσουραδόβυζά μου
και φαρμακογιατρεύομαι να ’ρθώ στα λογικά μου».

Στη συνέχεια παίζει στο βιολί μια μαντινάδα με καθαρογλωσσίδια και τον συνοδεύει ο γιος του στη κιθάρα.

Στο χωριό Αρμένοι Λασιθίου, ο λυράρης Μαθιός Γαρεφαλάκης, με συνοδεία πάντα τον Λευτέρη Παθιάκη, νταούλι, και τον Μανώλη Αυγουστινάκη, κιθάρα, τραγουδούν μαντινάδες έξω από τον χώρο που φτιάχνουν ρακί. Συζητάνε για την διαδικασία της απόσταξης, τρώνε, πίνουν και χορεύουν τον Πηδηχτό χορό. Οι πηδηχτοί χοροί είναι χαρακτηριστικοί της κεντρικής και ανατολικής Κρήτης και έχει καθιερωθεί να αλλάζουν το πρώτο ζευγάρι με το τελευταίο κατά τη διάρκεια του χορού και αυτό γίνεται συνεχώς έως ότου χορέψουν όλα τα ζευγάρια μπροστά.

Η ίδια ομάδα παιδιών συνεχίζει τα Κάλαντα με ευχετικά δίστιχα για τον νοικοκύρη.

Στην πλατεία του χωριού Άγιος Γεώργιος (που παλαιότερα ονομαζόταν Τουρτούλοι) γίνεται χορός με τον πρόεδρο του χωριού Νίκο Περράκη να παίζει νταούλι και τον ξάδερφό του Μανώλη Περράκη να παίζει λύρα.

Στην Κρήτη εμφανίστηκε ένας καινούργιος χορός, που χορεύεται μέχρι σήμερα, η Πόλκα. Ζευγάρια χορεύουν τον χορό.

Συζήτηση με τον Μανώλη Περράκη που φτιάχνει λύρες. Παράλληλα ο Μανώλης Περράκης και ο Νίκος Περράκης μαζί με παρέα τραγουδούν κοντυλιές. Οι κοντυλιές είναι μια σειρά από επαναλαμβανόμενα μουσικά μοτίβα που πάνω στην μουσική τους τραγουδιούνται μαντινάδες.

Κάλαντα με ευχετικά δίστιχα για τον γιο και τη κόρη του νοικοκύρη.

Στο ορεινό χωριό Κρούστας του Νομού Λασιθίου. Ο λυράρης Γιάννης Βάδρας είναι ο μόνος που ξέρει να παίζει τον Αγκαλιαστό και τον Ζερβόδεξο μαζί με τους μουσικούς Μηνά Γιαχνάκη, λαούτο, και Μανώλη Φραγκάκη, νταούλι. Ο Αγκαλιαστός αρχίζει με τον πηδηχτό, μετά από λίγο ο λυράρης σταματάει κι αρχίζει να παίζει τον σκοπό του αγκαλιαστού τραγουδώντας το χαρακτηριστικό στιχάκι «αγκαλιαστό θα κάνουμε».

Κάλαντα με ευχετικά δίστιχα για την βάγια.

Πηγή: domnasamiou.gr

Πολυμέσα
Μουσικό Οδοιπορικό με τη Δόμνα Σαμίου στην Ανατολική Κρήτη - 1977

Ακολούθησε το Cretans στο Google News και στο Facebook

ΣΤΕΙΛΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΣΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΣΟΥ